Geçici Görme Problemleri Felç Habercisi Olabilir
Vücutta meydana gelen bazı geçici belirtiler, ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Özellikle gözde birkaç saniye süren kararma veya ani görme kaybı gibi semptomlar, beyne pıhtı atılacağının ön belirtisi olabilir. Bu geçici durumlar göz ardı edilmemeli; zira damar sistemiyle ilgili önemli bir sorun olduğunun sinyalini veriyor olabilir. Kalpten beyne giden kan akışında oluşan bir engel, hayati risk barındıran felç tablosunun öncüsü olabilir.
Şah Damarı Daralması Tehlike Çanlarını Çalıyor
Boynun her iki tarafında bulunan ve kalpten direkt olarak beyne kan taşıyan ana damarlar olan şah damarlarında zamanla oluşan plaklar, ciddi daralmalara yol açabiliyor. Bu daralmalar çoğu zaman belirti vermese de, ani gelişen felç vakalarının altında yatan temel nedenlerden biri olarak öne çıkıyor. Yüksek tansiyon, kolesterol, diyabet, sigara kullanımı gibi faktörler bu plakların oluşumunu hızlandırıyor. Damarlarda meydana gelen türbülanslı akım ve daralma, pıhtı oluşumuna zemin hazırlıyor.
Ani Uyuşmalar ve Asimetri Ciddiye Alınmalı
Dudak çevresinde oluşan uyuşmalar, yüzde belirginleşen asimetrik mimikler, vücudun bir tarafında hissedilen ani güç kaybı veya geçici uyuşmalar... Bu gibi belirtiler genellikle dakikalar içinde geçse de, büyük bir felcin ayak sesleri olabilir. Özellikle bu belirtiler bir arada ya da kısa aralıklarla tekrar ediyorsa, zaman kaybetmeden bir hekime başvurmak yaşamsal önem taşır. Çünkü bu sinyaller, pıhtının beyine ulaşmak üzere olduğuna dair ciddi işaretlerdir.
Tanı İçin Renkli Doppler Yeterli Olabilir
Şah damarı darlığının tanısı için genellikle renkli doppler ultrason yeterlidir. Bu yöntemle damarların iç yapısı, kan akışı ve plakların varlığı detaylı biçimde görüntülenebilir. Gerekli durumlarda bilgisayarlı tomografi (BT) anjiyografi veya manyetik rezonans (MR) anjiyografi gibi ileri seviye görüntüleme tekniklerine de başvurulabilir. Bu tetkikler, felç riskini belirlemede hayati rol oynar.
Tedavide Cerrahi Seçenek Hayat Kurtarıyor
Şah damarında kritik düzeyde daralma tespit edilirse, cerrahi müdahale en etkili tedavi seçeneklerinden biri olur. Karotis endarterektomi adı verilen operasyonla daralmaya neden olan plaklar çıkarılır ve beyne kan akışı normale döner. Cerrahi işlem, özellikle belirti göstermiş ve damarında yüzde 50’nin üzerinde daralma tespit edilen hastalar için altın standarttır. Bazı özel hasta gruplarında ise stentleme yöntemi tercih edilebilir. Bu kapalı teknik, cerrahiyi kaldıramayacak durumda olan ya da boyun bölgesinden daha önce ameliyat geçirmiş hastalar için uygulanmaktadır.
Risk Grubundakiler Rutin Kontrolleri İhmal Etmemeli
İleri yaş, hipertansiyon, şeker hastalığı, yüksek kolesterol, sigara kullanımı, ailede felç öyküsü bulunması gibi etkenler, şah damarı hastalığı açısından yüksek risk grubunu oluşturuyor. 45 yaş üstü erkekler ve 55 yaş üzeri kadınlar özellikle bu risk grubunun başında geliyor. Bu bireylerde, henüz herhangi bir belirti ortaya çıkmadan yapılan basit tarama testleriyle hastalık erken evrede teşhis edilebilir. Bu sayede felç gibi yıkıcı sonuçların önüne geçmek mümkün olur.
Sinsi Seyreden Bu Hastalıkta Erken Tanı Hayat Kurtarır
Şah damarı hastalığı çoğunlukla belirti vermeden ilerleyen bir damar problemidir. Ancak erken teşhis ve doğru tedavi sayesinde felç riski büyük oranda ortadan kaldırılabilir. Uzmanlar, özellikle risk altında olan bireylerin düzenli olarak doppler ultrason gibi taramalardan geçmesini ve doktor kontrollerini ihmal etmemesini öneriyor. Sessiz ilerleyen bu hastalık, beklenmedik bir anda felçle sonuçlanabilecek kadar tehlikelidir. Bu nedenle belirtiler ortaya çıkmadan harekete geçmek en akılcı çözüm olacaktır.
