Diyanet’in raporu Türkiye’nin dini coğrafyasını ortaya koydu
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kamuoyu ile paylaştığı güncel veriler, Türkiye’deki cami dağılımını net bir şekilde gözler önüne serdi. Türkiye genelinde cami sayısı 89 bin 817’ye ulaşırken, rakamlar yalnızca ibadet mekânlarının sayısını değil, aynı zamanda şehirlerin sosyal yapısını ve kültürel alışkanlıklarını da yansıtıyor. İstanbul, Konya ve Ankara gibi büyük şehirler cami sayısında öne çıkarken, bazı küçük illerdeki rakamlar, nüfusa oranlandığında çok daha dikkat çekici bir tablo oluşturuyor.
Büyük şehirlerin cami sayısındaki liderliği
Listenin zirvesinde 3.555 cami ile İstanbul bulunuyor. Osmanlı’dan günümüze kadar taşınan köklü dini miras, şehrin farklı bölgelerine yayılmış olan selatin camiler ve modern ibadethanelerle varlığını sürdürüyor. Konya, 3.255 camiyle ikinci sırada yer alırken, Selçuklu’dan bu yana süregelen manevi kimliğini günümüzde de cami sayısıyla gösteriyor. Başkent Ankara ise 3.199 cami ile üçüncü sırada. Hızla artan nüfus ve yeni yerleşim bölgelerindeki ihtiyaçlar, şehrin bu alandaki yükselişini destekliyor.
Nüfusa oranla öne çıkan sürpriz iller
Cami sayısında önde olmayan bazı iller, nüfus oranına göre dikkat çekici bir konumda bulunuyor. Özellikle Kastamonu, yaklaşık 380 bin nüfusuna karşılık 2.681 camiye ev sahipliği yapıyor. Bu da neredeyse her 142 kişiye bir cami düştüğü anlamına geliyor. Benzer şekilde Samsun’da 2.764 cami bulunuyor. Karadeniz’in kırsal yapısı, köy ve mahallelerin kendi ibadethanelerini inşa etme geleneği, bu yoğunluğun en önemli nedeni olarak görülüyor. Uzmanlar, camilerin sadece dini değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel birer merkez olduğunu, bu nedenle küçük yerleşim yerlerinde dahi cami sayısının yüksek olduğunu vurguluyor.
Tunceli’nin farklı yapısı ve cami sayısındaki düşük oran
Listenin en altında yer alan Tunceli, 89 cami ile Türkiye’de en az camiye sahip il konumunda. Tunceli’yi Yalova (148), Kilis (258), Ardahan (283) ve Iğdır (327) takip ediyor. Tunceli’nin bu konumunun en önemli nedeni, ilin demografik yapısı ve inanç çeşitliliği. Nüfusun büyük bölümünü Alevi vatandaşların oluşturduğu şehirde, ibadet anlayışı farklılık gösteriyor. Bu nedenle Tunceli’de cami sayısı, diğer illere kıyasla daha sınırlı kalıyor. Bu tablo, Türkiye’nin inanç mozaiğinin ve kültürel çeşitliliğinin en belirgin yansımalarından biri olarak değerlendiriliyor.
Cami sayılarının toplumsal hayata etkisi
Bir şehirdeki cami sayısı yalnızca ibadet ihtiyacını değil, aynı zamanda sosyal hayatın örgütlenme biçimini de ortaya koyuyor. Büyük şehirlerde camiler daha çok modern mimariyle toplu yaşam alanlarında inşa edilirken, Anadolu’nun köylerinde camiler, düğünlerden cenazelere kadar birçok etkinliğin merkezi oluyor. Din sosyologları, camilerin sayıdan ziyade işlevselliğinin önemli olduğuna dikkat çekiyor. İstanbul’daki modern bir caminin üstlendiği rol ile Kastamonu’daki tarihi ahşap bir köy camisinin rolü farklı olsa da, her ikisinin de toplumsal yaşam için vazgeçilmez bir öneme sahip olduğu ifade ediliyor.
