Kanser Vakalarında Endişe Verici Yükseliş Öngörülüyor
Uluslararası bilim insanlarının yürüttüğü Küresel Hastalık Yükü (GBD) çalışmasına göre, 2050 yılına gelindiğinde dünyada kanser vakalarının 30 milyonu aşacağı, ölümlerin ise 18 milyondan fazla olacağı tahmin ediliyor. The Lancet’te yayımlanan raporda, yalnızca 2023 yılında 18,5 milyon kanser teşhisi konulduğu, 10,4 milyon insanın ise bu hastalık nedeniyle hayatını kaybettiği belirtildi. Araştırmaya göre, meme kanseri en sık görülen tür olurken, akciğer kanseri ölüm oranlarında ilk sırada yer aldı.
Risk Faktörleri: Sigara, Alkol ve Sağlıksız Beslenme
Bilim insanları, kanserin artışında rol oynayan 44 farklı risk faktörü belirledi. Bu faktörler “çevresel ve mesleki riskler”, “metabolik etkenler” ve “davranışsal faktörler” başlıklarında toplandı. Sigara, 16 farklı kanser türüne yol açarken, alkol tüketiminin 10, sağlıksız beslenmenin ise 6 kanser türüne sebep olabileceği vurgulandı. Bunun yanında obezite, yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon da önemli riskler arasında yer alıyor. Özellikle sigara kullanımının, dünya genelinde kanser artışlarının en önemli tetikleyicisi olduğuna dikkat çekiliyor.
Düşük Gelirli Ülkelerde Ölüm Oranları Daha Yüksek
Çalışmada dikkat çeken bir diğer nokta, gelir seviyesine göre kanserden ölüm oranlarındaki fark oldu. Düşük ve orta gelirli ülkelerde kanser hastalarının yaklaşık yüzde 90’ının yaşamını yitirme riski bulunurken, yüksek gelirli ülkelerde bu oranın yüzde 42 civarında kaldığı belirtildi. Bu durum, sağlık sistemlerindeki eşitsizlik, tedaviye erişim zorlukları ve erken teşhis imkânlarının sınırlı olmasından kaynaklanıyor. Araştırmacılar, bu uçurumun kapanması için küresel ölçekte sağlık yatırımlarının artırılması gerektiğini ifade ediyor.
2050’de En Çok Görülecek Kanser Türleri
Önümüzdeki yıllarda özellikle meme ve akciğer kanserinin görülme sıklığında ciddi bir artış bekleniyor. Akciğer ve kolon kanserlerinin ise en fazla ölüme neden olan türler olacağı öngörülüyor. 40-69 yaş aralığında vaka sayısında artış yaşanırken, 70 yaş üzerindekilerde ölüm oranlarının daha yüksek olacağı tahmin ediliyor. Çocuk ve ergenlerde ise 2023’e benzer oranlarda kanser vakalarının görülmesi bekleniyor.
Erken Teşhis ve Sağlık Sistemlerinin Güçlendirilmesi Hayati Önem Taşıyor
Araştırmada, kanserle mücadelede yalnızca tıbbi tedavilerin değil, yaşam alışkanlıklarının da büyük rol oynadığı vurgulandı. Sağlıklı beslenme, sigara ve alkolden uzak durma, çevresel ve mesleki risklerden korunma, düzenli tarama programlarına katılım ve güçlü sağlık sistemleri sayesinde kanserden korunmanın mümkün olabileceği belirtildi. Uzmanlara göre, erken teşhis ve eşit tedavi imkânı sunulması, önümüzdeki 25 yılda milyonlarca hayatı kurtarabilir.
