Enflasyonun Etkisiyle Fiyatlar Uçuşta
Son dönemlerde, ülkemizde yaşanan enflasyon artışı, peş peşe gelen zamlarla birlikte vatandaşların alım gücünü ciddi şekilde etkilemeye devam ediyor. Özellikle temel gıda ürünlerinin fiyatlarındaki artış, herkesin bütçesinde hissedilir derecede dalgalanmalara yol açıyor. İstanbul örneğinde de durum farklı değil; sebze tüketimi giderek azalıyor ve pazardan kolayca alınan sebzeler artık adeta lüks haline geliyor.
Geçmişte cüzdanı zorlamayan fiyatlarla satın alınan birçok ürün, günümüzdeki enflasyon oranlarıyla birlikte adeta el yakıyor. Bir zamanlar 5 TL'ye alınan ürünlerin fiyatı, bugün itibarıyla 35 TL'ye kadar çıkmış durumda. Bu artış, sadece tek bir üründe değil, birçok temel gıda maddesinde kendini gösteriyor. İstanbul'da yaşanan bu durum, özellikle sebze ve meyve tüketiminde büyük düşüşlere sebep oluyor. Eskiden pazarlardan torbalarla alınan sebzeler, artık sayılarla satın alınıyor, bu da tüketim alışkanlıklarında önemli değişikliklere işaret ediyor.
Tüketim Rakamlarında Düşüş
İstanbul Planlama Ajansı'nın yaptığı bir araştırmaya göre, 2017 ve 2018 yılları arasında kişi başına düşen sebze tüketimi 283 kilogram iken, bu rakam 2022-2023 yılları arasında 262 kilograma gerilemiş. Bu düşüş, sebze ve meyve tüketimindeki azalmanın yanı sıra, gıda fiyatlarındaki artışın da bir göstergesi. Örneğin, 2010 yılında her gün meyve tüketenlerin oranı %57 iken, bu oran 2022 yılında %36'ya düşmüş durumda. Artık birçok kişi, birden fazla meyve tüketmenin lüks olduğunu düşünüyor.
Market ve Pazar Fiyatları Arasındaki Fark
Gıda fiyatlarındaki bu artış, özellikle marketlerde daha belirgin bir şekilde kendini gösteriyor. Market fiyatları, pazar fiyatlarına kıyasla daha yüksek seyrediyor. Kuru gıda ürünlerinde de benzer bir artış söz konusu; makarna, bulgur, pirinç ve sıvı yağ fiyatları en çok artan ürünler arasında. Örneğin, 2021 yılında 1 kilo soğan 1,88 TL'den satılırken, bu fiyat günümüzde 17 TL'ye kadar yükselmiş. Benzer şekilde, patates ve domates fiyatları da sırasıyla 21 TL ve 35 TL'ye ulaşmış durumda. Vatandaşlar, enflasyonun düşmesini ve fiyatların daha makul seviyelere gerilemesini umut ediyor. Ancak şimdilik gıda fiyatlarında stabil bir düşüş gözlenmiyor. Bu durum, alım gücü düşen halkın gıda erişimini zorlaştırıyor ve temel besin maddelerine olan ulaşımı kısıtlıyor.
