Deri nakli ile hayat kurtaran merkez faaliyete geçti
Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde hizmete giren Türkiye’nin ilk deri bankası ve doku laboratuvarı, ağır yanık vakaları için umut kapısı oldu. Sağlık Bakanlığı’nın girişimiyle kurulan bu merkez, savaş, afet ya da büyük yaralanmalar gibi olağanüstü durumlara karşı stratejik bir hazırlık olma özelliği de taşıyor. Sayılı ülkede bulunan bu tür merkezler, bağışlanan insan derilerinin işlenerek uzun süre saklanmasına olanak tanıyor. Elde edilen deriler, acil tedavi gerektiren durumlarda hastaların vücuduna naklediliyor ve hastaların yaşam mücadelesinde kritik bir zaman kazandırıyor. Bu geçici çözüm sayesinde hastanın kendi hücrelerinden yeni deri üretimi süreci başlatılıyor. Böylece nakledilen geçici derinin koruyuculuğu sürerken, doku laboratuvarında hastaya özel deri dokuları hazırlanıyor.
Hastanın kendi dokusuyla yeni bir yaşam şansı
Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yanık Merkezi sorumlusu Prof. Dr. Koray Daş, merkezin yalnızca Türkiye için değil bölge coğrafyası açısından da çok önemli bir adım olduğunu vurguluyor. Amerika Birleşik Devletleri, Çin, İsrail, Singapur ve bazı Avrupa ülkelerinde benzerleri bulunan bu altyapının, Türkiye’de ilk kez hayata geçirilmesiyle birlikte ağır yanık vakalarının tedavisinde çığır açılması bekleniyor. Prof. Dr. Daş, ciddi yanıkların hastanın tüm yaşamını tehdit ettiğini, bu yeni merkezin ise hastaya ikinci bir şans sunduğunu ifade ediyor. Özellikle vücudunun büyük bir kısmını kaybeden hastalar için deri nakli zamanla yarışılan anlarda hayat kurtarıcı rol üstleniyor. Deri bankası, bu ihtiyacı karşılayacak şekilde stoklanmış bağış derilerini anında uygulamaya alabiliyor. Bu süre zarfında ise doku laboratuvarı, hastanın kendi hücrelerinden yeniden deri üreterek kalıcı tedavi sürecini hazırlıyor. Tüm bu sistem sayesinde, daha önce yaşama şansı düşük olan hastalar için umut verici bir tıbbi başarı yakalanmış oluyor.
Bağışla elde edilen deri, yıllarca saklanabiliyor
Deri bankasının temelinde insan kaynaklı deri bağışları yer alıyor. Bu bağışlar, hem estetik cerrahi operasyonlardan artan derilerden hem de organ bağışı kapsamında alınan deri dokularından sağlanıyor. Estetik operasyonlarda genellikle işlevsel olmayan ancak sağlıklı olan deri parçaları, bu sistem sayesinde artık farklı hastaların hayatını kurtaracak bir kaynağa dönüşüyor. Bağışlanan deriler, çeşitli testlerden geçirilerek kullanılabilir durumda olanlar özel işlemlerden sonra uygun saklama koşullarında depolanıyor. Dünya standartlarında sertifikalandırılan bu dokular, gerektiğinde anında kullanım için hazır tutuluyor. Deri bankasında saklanan dokular, uygun yöntemlerle 2 ila 5 yıl boyunca bozulmadan muhafaza edilebiliyor. Vefat etmiş kişilerden alınan deri tabakası ise estetik açıdan görünümü bozmadan alınarak bağış sürecine dahil ediliyor. Bu yöntemle, bağışçıya saygı korunurken aynı zamanda birçok kişinin hayatı kurtarılmış oluyor.
Prof. Dr. Daş, özellikle savaş, terör saldırıları ya da büyük çaplı afetlerin yaşanabileceği durumlarda bu tarz merkezlerin stratejik bir rol üstlendiğini belirtiyor. Çünkü elde hazırda bekleyen doku stoku, çok sayıda yaralıya aynı anda müdahale edebilme fırsatı sunuyor. Her ülkenin kendi ihtiyaçlarına göre belirlediği deri stok politikası olduğunu söyleyen Daş, Türkiye’nin de bu kapsamda kendi stratejik rezervini oluşturma yolunda önemli bir adım attığını vurguluyor. Bu gelişme sayesinde hem tıbbi araştırmalara hem de ileri düzeyde biyoteknolojik uygulamalara da zemin hazırlanmış oluyor. Adana’daki bu merkez, yalnızca deri nakli değil; aynı zamanda insan hücrelerinden yeni doku üretimi, açık yaraların kapatılması ve ileri tedavi süreçlerinde bilimsel projelerin yürütülmesi açısından da öncü bir işlev görecek.
Bu merkez, Türkiye'nin sağlık altyapısına sadece yeni bir hizmet değil, aynı zamanda güçlü bir yaşam umudu kazandırıyor. Yanık tedavisinde bir dönüm noktası olarak gösterilen bu girişimle birlikte, ülke genelinde sağlık hizmetlerinin niteliği ve müdahale kapasitesi ciddi biçimde artacak. Deri bankası ve doku laboratuvarı, artık hem bireysel hayatlar hem de toplumsal kriz anlarında hayati bir güvence olarak ülkenin sağlık sistemine entegre olmuş durumda.
