Sesli Yanıt Sistemiyle Kart Aidatı İadesi
Türkiye’de milyonlarca kredi kartı sahibini ilgilendiren önemli bir gelişme yaşandı. Bir banka müşterisinin, hesabına yansıtılan 799 TL’lik yıllık kart aidatını müşteri temsilcisine bağlanmadan, yalnızca sesli yanıt sistemi üzerinden iptal ettirmesi dikkat çekti. Yıllardır bankalarla farklı uyuşmazlıklar yaşayan bu tüketici, daha önce ihtiyaç kredisi kullanırken kendisinden alınan “Kredi Sağlık Sigortası” bedelini Tüketici Hakem Heyeti ve Yargıtay süreci sonucunda geri almayı başarmıştı. Ancak bu kez, basit bir işlemle aidatın iade edilmesi, bankaların uyguladığı politikaları yeniden tartışmaya açtı.
“İtiraz Etmezseniz Ücret Tahsil Edilir” Yanıtı
Aidatın iptali sonrası banka yetkililerinden gelen açıklamalar ise tartışmaları daha da büyüttü. Tüketicinin, “Ekstreyi kontrol etmeseydim bu ücret benden alınacak mıydı?” sorusuna verilen yanıt net oldu: “İtiraz etmezseniz ücret tahsil edilir.” Bu durum, bankaların aidat politikalarının aslında müşteri inisiyatifine bırakıldığını ortaya koydu. Yani kart sahipleri hesap özetlerini dikkatle incelemez ve haklarını aramazsa, bu ücretler otomatik olarak tahsil ediliyor.
Uzmanlardan Sert Tepki: ‘Devasa Soygun’
Yaşanan bu örnek sonrası uzmanlar, bankaların yaklaşımını sert sözlerle eleştirdi. Tüketici hakları konusunda çalışan uzmanlara göre, her yıl milyonlarca kart sahibinden itiraz edilmeden kesilen bu aidatlar, bankaların kasasına milyarlarca lira kazandırıyor. Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanı Aydın Ağaoğlu, Türkiye’de yaklaşık 136 milyon kredi kartı bulunduğunu hatırlattı. Bu kartların 36 milyonunun aidatsız kategoride yer aldığını belirten Ağaoğlu, geriye kalan kartlardan alınan ortalama yıllık 1000 TL aidatın, toplamda yüz milyarlarca liralık bir yük oluşturduğunu ifade etti. Bu tablo, aidatların yalnızca bireysel değil, ekonomik düzeyde de büyük bir sorun olduğunu gözler önüne seriyor.
Yasal Çerçeve ve Şartlar
Kart aidatları, aslında 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında 2014 yılında çıkarılan yönetmelikle yasal bir zemin kazanmış durumda. Ancak bu yasal düzenleme bankalara bazı yükümlülükler de getiriyor. Aidat alınabilmesi için kartın fiilen kullanılıyor olması, 180 gün boyunca hareketsiz kalmaması, ücretin makul seviyede tutulması ve kart sahibinin onayının alınması gerekiyor. Ayrıca her bankanın, müşterilerine mutlaka aidatsız bir kart seçeneği sunması da zorunlu. Eğer bu şartlardan biri ihlal edilirse, tahsil edilen kart aidatı hukuka aykırı hale geliyor.
Tüketicilere Öneriler
Uzmanlar, kart sahiplerinin her ay düzenli olarak ekstrelerini kontrol etmeleri gerektiğini vurguluyor. Çünkü birçok tüketici, hesabına yansıtılan aidatı fark etmeyip ödemek zorunda kalıyor. Oysa ki aidat ücretleriyle ilgili itirazlar, bankaların müşteri hizmetleri veya sesli yanıt sistemleri üzerinden kolaylıkla yapılabiliyor. Bunun yanı sıra, Tüketici Hakem Heyeti de haksız aidat tahsilatlarına karşı önemli bir başvuru yolu olarak öne çıkıyor.
Türkiye’de kart aidatlarının bu denli tartışma konusu olması, bankaların müşterilere yönelik şeffaflık ve adil uygulamalar konusunda daha dikkatli davranmaları gerektiğini bir kez daha gösteriyor. Kart kullanıcılarının ise haklarını bilmesi ve gerekli durumlarda harekete geçmesi, bu sorunun çözümünde en etkili yöntemlerden biri olarak öne çıkıyor.