Gizli Tutulan Anlaşmanın Detayları Ortaya Çıktı
İsrailli savunma şirketi Elbit Systems’ın geçen hafta duyurduğu ve “bir Avrupa ülkesi” ile yapıldığı belirtilen 1,6 milyar dolarlık savunma anlaşmasının Sırbistan ile imzalandığı öne sürüldü. İsrail’in önde gelen ekonomi gazetelerinden Calcalist, pazar günü yayımladığı haberinde anlaşmanın Sırbistan Silahlı Kuvvetleri’ne yönelik olduğunu yazdı. Beş yıllık sözleşme kapsamında Sırbistan ordusuna gelişmiş insansız hava araçlarından elektronik harp sistemlerine kadar geniş kapsamlı teknoloji tedarik edilecek.
Anlaşma Kapsamındaki Silah ve Sistemler
Habere göre Sırbistan, anlaşma çerçevesinde 900 adet Hermes tipi drone, uzun menzilli füzeler, yapay zekâ destekli insansız hava araçları, elektronik harp cihazları ve komuta kontrol sistemleri satın alacak. Ayrıca ordunun istihbarat toplama, gözetleme, hedef belirleme ve keşif (ISTAR) kapasitesini artıracak modern ekipmanların da sağlanacağı bildirildi. Elbit Systems, anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, “müşterinin talebi üzerine ülkenin adının gizli tutulduğunu” ifade etmişti.
Rusya-Ukrayna Savaşı Sonrası Artan Güvenlik Kaygısı
Kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir kaynağın Calcalist gazetesine verdiği bilgiye göre, Sırbistan yönetimi Rusya-Ukrayna savaşının Avrupa’da yarattığı güvenlik riskleri nedeniyle askeri kapasitesini artırma kararı aldı. Bu adım, Balkanlar’da bölgesel güvenlik dengeleri açısından da dikkat çekici bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Belgrad yönetiminden ise konuya ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı.
Elbit Systems ve Tartışmalı Teknolojiler
İsrail ordusuyla yakın çalışan Elbit Systems, özellikle Gazze’de kullanılan yapay zekâ destekli gözetleme ve hedef alma teknolojileriyle biliniyor. Avrupa Birliği’nin 7 Ekim 2023 sonrası İsrail’e sağladığı araştırma ve inovasyon fonlarından Elbit Systems’ın da yararlandığı, bu fonların en az 240 milyon euroya ulaştığı belirtilmişti. Bu durum, AB’nin İsrail’e yönelik politikalarının eleştirilmesine yol açmıştı.
Sırbistan’ın İsrail ile Silah Ticareti Geçmişi
İsrail medyasının aktardığına göre, Sırbistan yalnızca bu yeni anlaşma ile değil, önceki süreçte de Tel Aviv yönetimine mühimmat sağladı. Haaretz gazetesinin haberinde, 2025’in ilk yarısında Sırbistan’ın İsrail’e 55,5 milyon euro değerinde mühimmat ihraç ettiği kaydedilmişti. Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise İsrail’in İran’a saldırıları sonrası bu ihracatı durdurduklarını açıklamış, ancak İsrail ile dostane ilişkileri korumakta kararlı olduklarını vurgulamıştı.
Bölgesel ve Küresel Etkiler
Sırbistan ile İsrail arasında yapıldığı iddia edilen bu anlaşma, yalnızca iki ülke ilişkileri açısından değil, Avrupa’daki güvenlik politikaları bakımından da büyük önem taşıyor. Özellikle Balkanlar’daki dengeler, NATO üyeliği bulunmayan Sırbistan’ın savunma yatırımlarıyla yeniden şekillenebilir. Aynı zamanda İsrail’in savunma teknolojilerinin Avrupa ülkeleri tarafından tercih edilmesi, Orta Doğu’daki çatışmaların gölgesinde dikkat çeken bir gelişme olarak öne çıkıyor.
