ABD Başkanı Donald Trump’ın Tayvan meselesine dair yaptığı son açıklamalar, uluslararası gündemde geniş yankı buldu. Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in kendisine görev süresi boyunca Tayvan’a saldırmayacağına dair söz verdiğini açıkladı. Bu ifadeler, Asya-Pasifik bölgesinde zaten hassas olan dengelerin daha da dikkatle takip edilmesine yol açtı. Tayvan yönetimi ise güvenliklerinin yalnızca müttefiklerin desteğiyle değil, kendi savunma kapasiteleriyle mümkün olduğunu vurguladı.
Trump ve Şi Cinping Arasındaki Görüşmelerin Ayrıntıları
Trump, Fox News’e verdiği röportajda Çin ve Tayvan konusunda oldukça dikkat çekici ifadeler kullandı. Trump, Çin lideri Şi Cinping’in kendisine “Sen görevdeyken asla böyle bir adım atmam” dediğini, bunun üzerine teşekkür ettiğini aktardı. Ancak Şi’nin aynı zamanda “Çin çok sabırlıdır” ifadesini kullanarak uzun vadeli stratejik sabrını da ortaya koyduğunu söyledi. Bu diyalog, Pekin yönetiminin Tayvan konusundaki tavrının kısa vadede değişmeyeceğini fakat uzun vadede farklı adımlar atılabileceğini düşündürdü.
İlk Resmi Temas Haziran Ayında Gerçekleşti
Trump ile Şi Cinping, Trump’ın ikinci başkanlık döneminde ilk resmi telefon görüşmesini Haziran ayında yaptı. Trump, daha önce Nisan ayında da Şi ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiklerini, ancak detaylarını paylaşmadığını ifade etmişti. Bu temaslar, ABD-Çin ilişkilerinin seyrine dair ipuçları verirken, iki lider arasındaki iletişimin düzenli olarak sürdüğünü ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu görüşmelerin yalnızca Tayvan meselesiyle sınırlı olmadığını, küresel ticaret ve güvenlik dengeleri açısından da kritik önem taşıdığını belirtiyor.
Çin’in Tayvan Üzerindeki Israrcı Tutumu
Pekin yönetimi Tayvan’ı kendi toprağı olarak kabul ediyor ve gerekirse askeri güç kullanarak “yeniden birleşme” sözü veriyor. Tayvan ise bağımsız bir hükümete sahip olduğunu vurgulayarak Çin’in bu iddialarını reddediyor. Çin’in Washington Büyükelçiliği, yaptığı açıklamada Tayvan konusunu “Çin-ABD ilişkilerindeki en hassas mesele” olarak nitelendirdi. Elçilik Sözcüsü Liu Pengyu, ABD’nin tek Çin politikasına bağlı kalmasının iki ülke ilişkilerinin temel taşı olduğunu hatırlatarak, Tayvan üzerindeki tartışmaların büyümesinin diplomatik krize yol açabileceğini dile getirdi.
Tayvan’ın Tepkisi ve ABD’nin Rolü
ABD, Tayvan’ın en büyük silah tedarikçisi ve uluslararası alandaki en önemli destekçisi konumunda bulunuyor. Ancak Washington yönetimi Tayvan ile resmi diplomatik ilişkilere sahip değil. Buna rağmen ABD’nin sağladığı askeri ve stratejik destek, Tayvan’ın güvenliği açısından kritik bir rol oynuyor. Tayvan hükümeti Trump’ın sözlerine doğrudan bir yanıt vermese de, Demokratik İlerici Parti’den milletvekili Vang Ting-yu sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Tayvan’ın güvenliğinin yalnızca dış desteğe değil, kendi savunma gücüne de bağlı olduğunu ifade etti. Bu açıklama, ada yönetiminin kendi bağımsız askeri stratejisini sürdürme niyetinde olduğunun göstergesi oldu.
Küresel Dengelere Etkisi
Trump’ın sözleri, yalnızca ABD-Çin-Tayvan üçgeninde değil, aynı zamanda küresel siyasette de dikkatle takip ediliyor. Zira ABD Başkanı’nın Tayvan konusundaki her açıklaması, Asya-Pasifik bölgesindeki askeri ve ekonomik dengeleri doğrudan etkiliyor. Özellikle Rusya-Ukrayna savaşı sürerken Trump’ın aynı dönemde Çin ve Tayvan konusunda mesajlar vermesi, dünya genelinde yeni bir jeopolitik denge tartışmasını gündeme taşıyor.
Trump’ın açıklamaları, Pekin’in uzun vadeli stratejik planlarının ipuçlarını verirken, Tayvan’ın güvenlik konusundaki kararlı tavrı da bir kez daha ortaya çıkmış oldu. Uluslararası gözlemciler, önümüzdeki dönemde ABD-Çin ilişkilerinde Tayvan meselesinin en kritik başlıklardan biri olmaya devam edeceğini belirtiyor.